Cawaaqibta xumada Caafimaad ee Ka Dhalato Iska Deynta Galmada
Khubarada ayaa ka digaya in iska deynta galmada muddo dheer ay keeni karto saameyn taban oo culus oo ku timaadda caafimaadka jirka iyo maskaxda.
Digniin Khabiir Caafimaad iyo Cilmi Nafsiga ah
Dr. Tara Swinyatichayporn, oo ah khabiir ku takhasustay xiriirada iyo galmada, ayaa u sheegtay mareegta Daily Mail in dadka iska deynaya galmada ay qatar ugu jiraan xaalad naadir ah oo loo yaqaan “atrophy” ee xubnaha taranka. Xaaladdan ayaa sabab u noqon karta in unugyada xubnaha taranka ay yaraadaan oo noqdaan kuwo aan dabacsanayn, taas oo keenta inay yaraadaan cabbir ahaan hal senti ama in ka badan.
- Ragga, maqnaanshaha kacsi joogto ah wuxuu sababi karaa in xubinta taranka ay lumiso dabacsanaanteeda iyo in cabbirkeedu yaraado.
- Dumarka, xaalad la mid ah oo loo yaqaan “atrophy” ee farjiga ayaa dhici karta, taas oo sababta inuu farjigu noqdo qalalan, unugyadiisuna noqdaan khafiif, taasoo keenta galmada oo noqota mid xanuun badan oo adag.
Saameynta Maskaxda iyo Nafsiga
Dr. Tara ayaa intaas ku dartay in maqnaanshaha galmada muddo dheer uu sare u qaadi karo heerarka walwalka iyo xanaaqa galmada oo aan la dabooli karin, taasoo keenta culeys nafsi ah iyo xanuun maskaxeed sida welwel iyo niyad-jab.
Waxay sidoo kale ka digtay in iska deynta galmada ay horseedi karto dhibaatooyin caafimaad oo kale. Waxay tiri:
“In muddo bil ah ama ka badan la iska daayo galmada waxay sababi kartaa kororka walwalka iyo niyad-xumada, taas oo dhaawac ku keeni karta caafimaadka maskaxda.”
Hoos U Dhaca Hormoonnada Farxadda
Maqnaanshaha galmada wuxuu hoos u dhigaa hormoonnada sida oxytocin iyo dopamine, kuwaas oo mas’uul ka ah dareenka farxadda iyo raaxada. Arrintan waxay keenaysaa:
- Hoos u dhac ku yimaada rabitaanka galmada.
- Dareen ammaan la’aan iyo kalsooni lumis nafta ah.
Galmada Joogtada ah iyo Caafimaadka Jirka
Daraasad ay sameysay Jaamacadda Harvard ayaa tilmaantay in ragga galmada sameeya 21 jeer ama in ka badan bishiiba ay khatar ugu yaraan hal-meel-saddex meelood uga yar tahay inay qaadaan kansarka borostaytada marka loo eego kuwa aad u yar galmada.
Dr. Tobias Köhler, oo ah bare ku takhasusay cudurrada kaadi-mareenka, ayaa xaqiijiyey in biyo-baxa joogtada ah uu ka caawiyo jirka inuu iska saaro kiimikooyinka waxyeellada leh ee ku urura borostaytada, taasoo yaraynaysa khatarta kansarka.
Dhibaatooyinka Lamaanaha
Sari Cooper, oo ah khabiir galmo, ayaa sheegtay in “xilli qallafsanaan galmo” lamaanaha dhexdiisa uu yahay xaalad caadi ah, balse haddii uu muddo dheer socdo, wuxuu horseedi karaa dhibaatooyin halis ah oo xiriirka ku yimaada.
Waxay ku dartay in xaaladdan ay marmar sababi karto khiyaano galmo, taas oo dhalisa culeys nafsi ah iyo dhibaatooyin kale.
Talooyin iyo Xalal
Cooper waxay kula talisay dadka ka cawda iska deyta galmada muddo dheer inay marka hore wax ka qabtaan heerarka walwalka, kuwaas oo si toos ah u saameeya awoodda raaxeysiga galmada. Waxay soo jeedisay:
- In la barto farsamooyin sida yoga iyo fikirka qotada dheer (meditation).
- In si joogto ah waqti loogu qoondeeyo inay lamaanuhu yeeshaan waqtiyo gaar ah oo is-dhawaansho leh.
Xigasho: Daily Mail