Dhalmo la’aanta ragga waa arrin caafimaad oo ku timaadda ragga kuna keenta awood la’aanta inay helaan ubad iyada oo ay sabab u tahay dhibaatooyin ku saabsan tayada ama tirada shahwada. Arrintan waxay saameyn ku yeelan kartaa qoysas badan oo raadinaya inay helaan ubad, waxayna noqon kartaa mid sababa walbahaar iyo niyadjab. Maqaalkaan waxa uu ka hadli doonaa sababaha ugu waaweyn ee dhalmo la’aanta ragga, calaamadaha, iyo hababka daaweynta ee la heli karo.
Sababaha Dhalmo La’aanta Ragga
Waxaa jira sababo badan oo keeni kara dhalmo la’aanta ragga, kuwaas oo loo qaybin karo kuwa caafimaad, hab nololeed, iyo deegaan.
Sababaha Caafimaad
- Cilado ku timaadda shahwada: Tani waa sababta ugu badan ee dhalmo la’aanta ragga. Waxay ku imaan kartaa dhibaatooyinka ku saabsan tirada shahwada, tayada shahwada, ama dhaqdhaqaaqa shahwada.
- Oligospermia: Tirada shahwada oo hooseysa.
- Azoospermia: Shahwo la’aan.
- Asthenozoospermia: Dhaqdhaqaaq la’aanta shahwada.
- Cudurrada infekshanka: Infekshanada qaar sida cudurka jabtada iyo qaaxada waxay waxyeeleyn karaan caafimaadka taranka ragga.
- Varicocele: Waa bararka xididdada dhiigga ee xiniinyaha, taas oo saameyn karta soo saarista shahwada.
- Hormoonada: Cilladaha ku yimaada hormoonada sida testosterone-ga ayaa saameyn kara awoodda taranka.
- Hypogonadism: Xiniinyaha oo aan soo saarin hormoonada si ku filan.
- Cilladaha hidde-wadaha: Cilladaha hidde-wadaha ayaa saameyn kara soo saarista ama shaqada shahwada, sida Klinefelter syndrome.
Sababaha Hab Nololeedka
- Cabbista sigaarka iyo khamriga: Labaduba waxay yareyn karaan tirada iyo tayada shahwada.
- Culayska iyo walbahaarka: Culayska jirka iyo walbahaarka maskaxeed waxay saameyn karaan hormoonada taranka iyo tayada shahwada.
- Daawooyinka: Daawooyinka qaarkood sida kuwa ka hortaga finanka ama steroids waxay yareyn karaan soo saarista shahwada.
- Cuntada: Cunto aan dheellitirnayn ama nafaqo la’aan waxay saameyn kartaa caafimaadka guud iyo soo saarista shahwada.
Sababaha Deegaanka
- Sunta kiimikooyinka: Soo-gaadhista kiimikooyinka sunta leh sida xeryahooda biraha culus ama xeryahooda dabiiciga ee wasakhaysan waxay waxyeelo u geysan karaan tayada shahwada.
- Heerkulka xiniinyaha: Shaqooyinka ama xaalada nololeed ee kor u qaada heerkulka xiniinyaha sida kululeeyaha seedaha ama kabadhyada kuleylka leh waxay waxyeelo u geysan karaan soo saarista shahwada.
Calaamadaha Dhalmo La’aanta Ragga
Calaamadaha dhalmo la’aanta ragga way kala duwan yihiin, laakiin calaamada ugu badan waa awood la’aanta in la dhalo ubad ka dib muddo sanad ah oo ay lammaanuhu isku dayayeen inay uur qaadaan iyada oo aan la isticmaalin wax ka hortag ah. Calaamadaha kale waxaa ka mid noqon kara:
- Dhibaatooyinka galmada, sida awood la’aanta kacsi.
- Xiniinyo bararsan ama xanuun leh.
- Caanaha naaska oo kordha, taasoo loo yaqaan gynecomastia.
- Dhiig yari ama tamar yari.
- Timaha jirka oo yaraada ama ay ka soo baxaan meelo aan caadi ahayn.
Daaweynta Dhalmo La’aanta Ragga
Daaweynta dhalmo la’aanta ragga waxay ku xirnaan doontaa sababta keentay dhibaatada. Waxaa jira dhowr hab oo daaweyn ah:
- Daawooyin: Daawooyinka hormoonada waxay caawin karaan in la hagaajiyo heerarka hormoonada loona kiciyo soo saarista shahwada.
- Qalliinka: Qalliinka waxaa loo isticmaali karaa in lagu daweeyo cilado gaar ah sida varicocele ama in la xalliyo xayiraadaha ka jira tuubooyinka shahwada.
- Intrauterine Insemination (IUI): Habkan waxaa lagu talo geliyaa in shahwada lagu geliyo ilmo-galeenka haweeneyda xilliga ay tahay inay ugxantu dhasho.
- In Vitro Fertilization (IVF): Habkan waxaa la isku daraa shahwada iyo ugxanta haweeneyda ka dibna embriyaha la soo saaro ayaa lagu beerayaa ilmo-galeenka haweeneyda.
- Isbeddelada hab nololeedka: Qaadashada qaab nololeed caafimaad leh, yareynta culayska, ka fogaanshaha sigaarka iyo khamriga, iyo hagaajinta cuntada waxay dhammaan caawin karaan in la hagaajiyo tayada iyo tirada shahwada.
Gabagabo
Dhalmo la’aanta ragga waa arrin caafimaad oo aad u adag, laakiin waa mid la daweyn karo marka la fahmo sababaha keena. Fahamka iyo wacyigelinta ku saabsan sababaha, calaamadaha, iyo daaweynta dhalmo la’aanta waxay ka caawin kartaa qoysaska inay helaan xalal ku habboon oo ay ku raadiyaan caawinaad caafimaad. Daaweyn sax ah iyo qaab nololeed caafimaad leh ayaa kaalin weyn ka qaadan kara hagaajinta caafimaadka taranka ragga iyo in ay helaan uba